مروى است که در وقت کشتن گوسفند عقیقه این دعا را بخواند:

بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ اَللّهُمَّ عَقیقَةٌ عَنْ فُلانٍ (و نام او را بگوید) لَحْمُها بِلَحْمِهِ وَ دَمُها

بنام خدا و به یارى خدا، خدایا این عقیقه از طرف فلانى است * * * * * * گوشتش بجاى گوشت او و خونش

بِدَمِهِ وَ عَظْمُها بِعَظْمِهِ اَللّهُمَّ اجْعَلْها وَِقاءً لاِلِ مُحَمَّدٍ عَلَیهِ وَ آلِهِ السَّلامُ

به خون او و استخوانش به استخوان او خدایا قرارش ده نگهدار آل محمّد علیه و آله السلام

و در حدیث دیگر فرمود که این دعا بخواند:

یا قَوْمِ اِنّى بَرىٌ مِمّا تُشْرِکونَ اِنّى وَجَّهْتُ

اى مردم من بیزارم از آنچه شما شریک خدا سازید من روکنم

وَجْهِىَ لِلَّذى فَطَرَ السَّمواتِ وَالاَْرْضَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما اَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ

بسوى کسى که آفرید آسمانها و زمین را یک دل در حال تسلیم و نیستم من از مشرکان

اِنَّ صَلوتى وَ نُسُکى وَ مَحْیاىَ وَ مَماتى لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ لا شَریک لَهُ وَ

همانا نماز و عبادتم و زندگى و مرگم از آن خدا پروردگار جهانیان است که شریک ندارد و

بِذلِک اُمِرْتُ وَ اَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ اَللّهُمَّ مِنْک وَ لَک بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَاللَّهُ اَکبَرُ

به همین دستور دارم و از مسلمانانم خدایا از تو و براى توست بنام خدا و بیارى خدا و خدا بزرگتر است

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَقَبَّلْ مِنْ فُلانِ بْنِ فُلانٍ

خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد و بپذیر از فلانى

و نام فرزند را ببرد پس آن را بکشد.

علامه مجلسى در حلیه فرموده بدانکه عقیقه فرزند سُنّت مؤ کد است براى کسى که قادر بر آن باشد و بعضى از علماء واجب مى دانند و بهتر آن است که در روز هفتم واقع شود و اگر تاءخیر کند تا بلوغ طفل بر پدر سنّت است و بعد از بلوغ تا آخر عمر بر خودش سنّت است و در احادیث معتبره بسیار وارد شده است که عقیقه واجب است بر کسى که او را فرزندى به هم رسد و در احادیث بسیار منقول است که هر فرزندى در گرو عقیقه است یعنى اگر نکند او در معرض مُردن و انواع بلاها است و از حضرت صادق علیه السلام منقول است که عقیقه لازمست بر کسى که غنى باشد و کسى که فقیر باشد بعد از آنکه به هم رساند بکند اگر به هم نرساند بر او چیزى نیست و اگر عقیقه براى او نکنند تا وقتى که قربانى براى او بکنند قربانى از عقیقه مجزى است و در حدیث دیگر منقول است که از آن حضرت پرسیدند که ما طلب کردیم گوسفندى براى عقیقه و بدست نیامد چه مى فرمائید تصدّق کنیم قیمتش را فرمود که طلب کنید تا بیابید خدا دوست مى دارد خورانیدن طعام و ریختن خون را و در حدیث دیگر پرسیدند که فرزندى که در روز هفتم بمیرد عقیقه اش مى باید کرد فرمود که اگر پیش از ظهر بمیرد عقیقه ندارد و اگر بعد از ظهر بمیرد عقیقه بکنند و در حدیث معتبر از عمر بن یزید منقول است که به خدمت آن حضرت عرض کرد که نمى دانم که پدرم براى من عقیقه کرده است یا نه فرمود که عقیقه بکن پس او در پیرى خود را عقیقه کرد و در حدیث حسن از آن حضرت منقول است که فرزند را در روز هفتم نام مى گذارند و عقیقه مى کنند و سر مى تراشند و موى سرش را با نقره مى کشند وآن نقره را تصدّق مى کنند و پا و ران عقیقه را براى قابله که مدد کرده در زائیدن مى فرستند و باقى را بخورد مردم مى دهند و تصدّق مى کنند .

و در حدیث موثّق دیگر فرمود که هرگاه پسرى یا دخترى براى تو متولّد شود عقیقه مى کنى در روز هفتم گوسفند یا شترى و نام بگذار و سرش را بتراش ‍ در روز هفتم و به وزن موى سرش طلا یا نقره تصدّق کن و در حدیث دیگر وارد شده است که رُبع گوسفند را به قابله مى دهد و اگر بى قابله زائیده باشد آن را به مادر مى دهد که به هر که خواهد بدهد و اقّلاً بخورد ده کس از مسلمانان مى دهد و هر چند زیاده باشند بهتر است و خود از گوشت عقیقه نمى خورد و اگر قابله زن یهودیه باشد قیمت رُبع گوسفند به او مى دهد و در روایت دیگر وارد شده است که به قابله ثلث گوسفند را مى دهند و مشهور میان علماء آن است که عقیقه یا شتر یا گوسفند یا بز مى باید باشد .

و از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است که حضرت رسول صلى الله علیه و آله در روز ولادت اذان در گوش حسَنین صلوات اللَّه علیهِما گفتند و حضرت فاطمه سلام الله علیها در روز هفتم از ایشان عقیقه کردند و به قابله پاى گوسفند را دادند با یک اشرفى و باید که اگر شتر باشد پنج ساله یا در شش باشد یا بیشتر و اگر بز باشد یک سال یا در دو باشد یا بیشتر و اگر گوسفند باشد اقّلاً شش ماهه یا در هفت باشد و اگر هفت ماه تمام باشد بهتر است و مى باید که خُصیه اش را نکشیده باشند و بهتر آن است که نمالیده باشند و مغز شاخش نشکسته باشد و گوشش نبریده باشد و بسیار لاغر نباشد و کور نباشد و لنگ بسیار لنگ نباشد که بر آن راه رفتن دشوار باشد. امّا در حدیث معتبر از حضرت صادق علیه السلام منقول است که عقیقه از باب قربانى نیست هر گوسفندى که باشد خوبست غرض گوشت است هر چند فربه تر باشد بهتر است .

و مشهور میان علماء آن است که سنّت است که عقیقه پسر نر باشد و عقیقه دختر ماده باشد و گمان فقیر این است که از براى هر دو گوسفند نر بهتر است موافق احادیث معتبره بسیار و از براى هر دو گوسفند ماده هم خوب است و سنّت است که پدر و مادر از گوشت عقیقه نخورند بلکه بهتر آن است که از طعامى که در آن پخته باشد نخورند و خوردن مادر کراهیتش بیشتر است و بهتر آن است که عیال پدر و مادر هم که در خانه ایشان مى باشند از آن گوشت و طعام نخورند و سنّت است که بپزند و خام تصدّق نکنند و اقلّش آن است که با آب نمک بپزند بلکه محتمل است که این بهتر باشد و اگر خام تصدّق کنند هم خوبست و اگر حیوان عقیقه به هم نرسد قیمتش را تصدّق کردن فایده ندارد بلکه باید صبر کنند تا به هم رسد و شرط نیست که جماعتى که به خوردن عقیقه حاضر مى شوند فقیر باشند امّا صلحاء و فقراء را طلبیدن بهتر است انتهى .

فقیر گوید که مشهور کراهت شکستن استخوانهاى عقیقه است و روایت :

یکسَرُ عَظْمُها وَ یقْطَعُ لَحْمُها وَ تَصْنَعُ بِها بَعْدَ الذِّبْحِ ما شئت