ایسنا:
مدیرکل دفتر بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیک آبزیان سازمان شیلات ایران با اشاره به مصوبه دولت در راستای احداث و راه‌اندازی ۳ مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان حداکثر طی دوسال گفت: همچنین در حال رایزنی هستیم تا از محل توسعه سواحل مکران نیز ۲ مرکز بازسازی ذخایر در سواحل سیستان و بلوچستان داشته باشیم.

ناصر کرمی‌راد در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه یکی از فعالیت‌های حاکمیتی و قدمت‌دار سازمان شیلات ایران بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان است، گفت: در کل دنیا از منابع آبزی برداشت‌های زیادی می‌شود و به همین دلیل پیش بینی شد که بازسازی ذخایر بتواند برخی از خسارت‌های وارد شده به این منابع را جبران کند.

وی ادامه داد:تغییرات اقلیمی، آلودگی‌های زیست‌محیطی، صیدهای غیرمجاز، تردد انواع و اقسام کشتی‌ها و شناورها،  ورود پساب‌های شهری و روستایی، صنعتی، کشاورزی و فرسودگی سکوها و تجهیزات نفتی مستقر در دریا، گاها ورود پساب برخی از صنایع پتروشیمی مستقر در سواحل به دریا، خسارت‌های بسیار سنگین و جبران ناپذیری را به دریا وارد کرده و باعث کاهش شدید منابع دریایی علی الخصوص آبزیان شده‌است.

 دلایل کاهش ذخایر گونه‌ها

مدیرکل دفتر بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیک آبزیان سازمان شیلات ایران اضافه کرد: اکوسیستم ها در حالت طبیعی پایدار هستند و همه موجودات زنده آن در حالت تعادل زیست می کنند. بروز هرگونه پدیده غیرمعمول باعث ایجاد ناپایداری و برهم خوردن تعادل می شود.

به گفته وی به طور کل عوامل ایجاد ناپایداری به دو دسته تقسیم می‌ شود. یک دسته شامل عوامل انسانی مانند برداشت غیر اصولی و صید غیر مجاز، آلودگی‌های نفتی و صنعتی، تخریب زیستگاه‌ها، تخریب مناطق، افزایش جمعیت و بیکاری و دسته دیگر عوامل غیر انسانی مانند تغییرات اقلیمی و خشکسالی، بروز بیماری‌ها، مزاحم‌های اکولوژیک و عوامل تهدید کننده بیولوژیکی غیربومی.

وی اضافه کرد: همه این عوامل با ایجاد ناپایداری در اکوسیستم باعث کاهش ذخایر گونه ها، خطر انقراض نسل برخی از گونه ها، غالب شدن یک یا چند گونه و ایجاد اختلال در چرخه زیستی و شبکه غذایی  می شود.

بازسازی ذخایر اقدامی مشترکی بین انسان و طبیعت است

کرمی راد تصریح کرد: بسیاری از عوامل ایجاد ناپایداری غیر قابل کنترل بوده و لذا بازسازی ذخایر همکار مشترکی بین انسان و طبیعت در جهت بهبود و افزایش توده زنده است. یعنی ماهی و سایر آبزیان در محیط‌های طبیعی و حفاظت شده تکثیر و پرورش داده می‌شوند و پس از طی مراحل رشد در سایزهای مختلف در دریا و منابع آبی رهاسازی می‌شوند. با این اقدامات به نوعی جبران کاهش ذخایر، افزایش ذخایر گونه های خاص، استمرار صید پایدار و در نهایت حفاظت از ذخایر ژنتیکی و تنوع زیستی صورت می‌گیرد.

این مقام مسئول در سازمان شیلات کشور در ادامه گفت: جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۵۰ به بعد فعالیت بازسازی ذخایر را به صورت رسمی شروع کرد و اقدامات ارزشمندی انجام داد. در حال حاضر در کشور ۱۴ مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان دولتی در نقاط مختلف کشور وجود دارد که وظیفه تکثیر و رهاسازی بیش از ۳۰ گونه آبزی را به‌ عهده داشته است. از این تعداد ۹ مرکز در حوزه دریای خزر، یک مرکز در حوزه خلیج فارس و عمان  و ۴ مرکز در آب‌های داخلی کشور فعالیت می‌کنند.

 وی عنوان کرد: با توجه به شرایط خاص سواحل جنوبی در خلیج فارس و دریای عمان که قابلیت کشاورزی و دامداری ندارند و حتی صنعتی نیز نیستند، معیشت اکثر مردم شریف ساحل نشین ما از دیرباز به دریا و منابع آبزی آن وابسته بوده است و با توجه به شرایط خاص منطقه خلیج فارس و دریای عمان و تنوع وسیع گونه‌های آبزی و افزایش جمعیت ساحل نشین و متعاقب آن افزایش فشار بر ذخایر آبزیان دریایی در کنار سایر عوامل ایجاد ناپایداری همچون تردد انواع شناورهای تجاری، کشتی های غول‌پیکر کانتینر بر، نفتکش ها، ترددانواع شناور های نظامی، سکوها و اسکله های نفتی، صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی‌ها، تخلیه آب توازن کشتی ها و غیره نیازمند توجه ویژه ای برای صیانت و حفاظت از ذخایر آبزیان است.

راه‌اندازی ۳مرکز بازسازی ذخایر آبزیان طی دوسال

مدیرکل دفتر بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیک آبزیان سازمان شیلات ایران افزود: با پیگیری‌های سازمان شیلات ایران و حمایت‌های دولت  در سفر اخیر رئیس جمهوری به استان هرمزگان مصوب شد ۳ مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان حداکثر طی دوسال احداث و راه اندازی شود و همچنین در حال رایزنی هستیم تا از محل توسعه سواحل مکران نیز ۲ مرکز بازسازی ذخایر در سواحل سیستان و بلوچستان داشته باشیم.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در کنار تمامی این اقدامات قطع به یقین فرهنگ‌سازی و تنویر افکار عمومی می‌تواند نقش بسیار اساسی و کلیدی در حفظ و بازسازی ذخایر آبزیان منطقه داشته باشد.

کرمی راد اضافه کرد: حدودا ۱۸۰۰ کیلومتر خط ساحل در جنوب و ۷۰۰ کیلومتر خط ساحل در شمال کشور وجود دارد که در کنار اقدامات بازسازی ذخایر آبزیان توسعه، تجهیز و تقویت یگان حفاظت‌ منابع آبزیان شیلات ایران به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری هم از ضروریات مهم و اجتناب ناپذیر است که باید به آن هم توجه ویژه ای صورت پذیرد.

رهاسازی ۳۱۴ میلیون قطعه از انواع آبزیان در سال ۱۴۰۰

مدیرکل دفتر بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیک آبزیان سازمان شیلات کشور در پایان گفت:در سال ۱۴۰۰، ۳۱۴ میلیون قطعه انواع آبزیان در منابع آبی مختلف کشور رها سازی شده است که ۲۲۰ میلیون آن ماهی سفید و در دریای خزر بود و از ۵۰۰ میلیون قطعه هدف برنامه، ۶۳ درصد آن محقق شد. این کاهش عملکرد نسبت به سال ۱۳۹۹ با رهاسازی ۴۲۴ میلیون قطعه و تحقق ۸۹ درصدی برنامه بیشتر بخاطر کاهش نزولات جوی، تغییرات شرایط آب و هوایی در فصل تکثیر آبزیان مناطق مختلف کشور بوده است.